Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης (ΣΔΚ) είναι μία παθολογική απάντηση στα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος, ο οποίος συχνά διαγιγνώσκεται κατά τη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου. Επηρεάζει πολλές γυναίκες, περίπου 1 στις 6 εγκύους και είναι πολύ πιθανό να γνωρίζετε κάποια που πάσχει ή έπασχε από ΣΚΔ ή ακόμα να πάσχετε κι εσείς. Όμως δε χρειάζεται πανικός. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε τα αίτια, τον τρόπο που μπορεί να επηρεάσει την υγεία του μωρού σας και τι μπορεί να γίνει για να το διαχειριστούμε αποτελεσματικά.
1. ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΟΝ ΣΔΚ;
Ο ΣΔΚ, όπως και ο κλασσικός διαβήτης, προκαλείται από μία δυσλειτουργία στο μεταβολισμό της γλυκόζης, με τη διαφορά πως στην εγκυμοσύνη αυτή η δυσλειτουργία είναι πιο έντονη λόγω του εμβρύου και του πλακούντα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται περισσότερο η γλυκόζη στο αίμα.
2. ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ;
Πράγματι, έχει βρεθεί πως ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ΣΚΔ, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως όσες γυναίκες δεν τους έχουν είναι εγγυημένα προστατευμένες. Αυτοί οι παράγοντες είναι:
Προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία (>40 έτη)
Παχυσαρκία (ΔΜΣ> 30 kg/m2)
Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
Ατομικό ιστορικό ΣΔΚ σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
Καταγωγή από Μεσόγειο – Λατινική Αμερική, Ασία ή Αφρική.
Αυξημένο βάρος γέννησης προηγούμενου νεογνού (> 4.000 gr)
Τις περισσότερες φορές ο ΣΚΔ ξεκινάει ύπουλα, χωρίς καθόλου ή με ήπια συμπτώματα, τα οποία μάλιστα μπορεί να μπερδέψετε με τα υπόλοιπα, αναμενόμενα συμπτώματα της εγκυμοσύνης και να μην υποψιαστείτε την πιθανότητα ΣΚΔ. Όταν υπάρχουν, αυτά είναι:
Ο ΣΔΚ μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την υγεία του μωρού σας αλλά και τη δική σας, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές. Συγκεκριμένα, ο ΣΔΚ έχει παρατηρηθεί πως μπορεί να προκαλέσει τις ακόλουθες επιπλοκές στο μωρό:
Πολύ μεγάλο (μακροσωμία) ή πολύ μικρό μωρό.
Αναπτυξιακές διαταραχές
Νεογνικές επιπλοκές κατά τον τοκετό (υπογλυκαιμία, Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, δυστοκία ώμων κλπ)
Εκτός από αυτό, ο ΣΚΔ μπορεί να επηρεάσει το μωρό ακόμα και όταν μεγαλώσει, συνεισφέροντας στην εμφάνιση:
Παχυσαρκία
Υπέρταση
Σακχαρώδης διαβήτης
Ψυχολογικές διαταραχές
Δυστυχώς, εκτός από τις επιπτώσεις στο μωρό, ο ΣΚΔ μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπλοκές και στη μητέρα:
Επιπλοκές κατά την κύηση:
Αποβολή
Προεκλαμψία
Ουρολοιμώξεις
Πρόωρος τοκετός
Αιμορραγία μετά τον τοκετό
Επιπλοκές μετά τον τοκετό:
Υποτροπή του ΣΔΚ σε μελλοντική κύηση (30-80%)
Ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη μετά τον τοκετό
Αύξηση του ΔΜΣ
Καρδιαγγειακή νόσος
5. ΕΙΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟ ΠΩΣ ΘΑ ΜΟΥ ΣΥΜΒΟΥΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ; ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ;
Όλα αυτά ακούγονται σίγουρα τρομακτικά, αυτής η μεγάλη λίστα δεν έχει σκοπό να τρομοκρατήσει, αλλά να ενημερώσει και να προετοιμάσει. Δεν είναι απαραίτητο πως θα συμβούν όλες αυτές οι επιπλοκές και με κατάλληλη ιατρική διαχείριση και αντιμετώπιση, μπορείτε να έχετε μία φυσιολογική εγκυμοσύνη και δυνητικά να αποφύγετε τις επιπλοκές εντελώς. Αλλά επιβάλλεται να δώσετε τη δέουσα σημασία στη σοβαρότητα του ΣΚΔ και η ενημέρωση, δραστηριοποίηση, παρακολούθηση και η συμμόρφωση με τις οδηγίες του γιατρού σας είναι ζωτικής σημασίας για να αποφευχθούν τα δυσάρεστα.
6. ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΘΩ ΕΑΝ ΕΧΩ ΣΔΚ;
Οι περισσότεροι γιατροί ελέγχουν τα επίπεδα της γλυκόζης το αργότερο μέχρι την 24η με 28η εβδομάδα κύησης, ανεξαρτήτως παραγόντων κινδύνου που μπορεί να έχετε. Συνήθως χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα διαγνωστικά τεστ:
Μέτρηση γλυκόζης νηστείας
Καμπύλη γλυκόζης
Μέτρηση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c)
Από τα παραπάνω διαγνωστικά τεστ, η καμπύλη γλυκόζης είναι το πιο αξιόπιστο και χρησιμοποιείται συχνότερα στην κλινική πράξη. Τυπικά, ο γιατρός θα μετρήσει τη γλυκόζη του αίματός σας μία φορά στην αρχή μετά από νηστεία και μετά σε 1 και 2 ώρες αφού πραγματοποιείται σε δύο βήματα (μετρήσεις) μετά από κατανάλωση διαλύματος 75 g γλυκόζης. Στον ακόλουθο πίνακα φαίνονται οι φυσιολογικές τιμές για κάθε μέτρηση:
Διαγνωστικό τεστ
Φυσιολογικές τιμές
Γλυκόζη νηστείας (τουλάχιστον 8 ώρες)
<92 g/dl
Καμπύλη γλυκόζης
Νηστεία
<92g/dl
Μέτρηση στη 1 ώρα
<180 g/dl
Μέτρηση στις 2 ώρες
<153 g/dl
Γλυκοζυλιωμένη (HbA1c)
< 6.5 % (ιδανικά < 6 % στην κύηση)
7. ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΣΔΚ;
Η διαχείριση του ΣΔΚ βασίζεται σε δύο αρχές: παρακολούθηση και έλεγχο. Εάν διαγνωστεί ΣΔΚ, είναι απαραίτητο να αποδεχτείτε πως θα πρέπει να γίνεται συνεχής παρακολούθηση, είτε με αυτομέτρηση, είτε με μέτρηση από τον ιατρό ή τη μαία, ή σπάνια και συνεχής παρακολούθηση μέσω εμφυτεύματος. Η παρακολούθηση είναι ζωτικής σημασίας, καθώς είναι ο μόνος τρόπος να εκτιμήσουμε τη βαρύτητα του ΣΔΚ και την ανταπόκριση στη θεραπεία, καθώς δε θα φαίνεται η διαφορά στην κλινική εικόνα, όπως είπαμε και παραπάνω.
Αναφορικά με τον έλεγχο, η διαχείριση του ΣΔΚ ιδανικά ξεκινά με μία συντηρητική προσέγγιση, συγκεκριμένα με κατάλληλη διατροφή και άσκηση, η οποία είναι γενικά αποτελεσματική στις περισσότερες ασθενείς. Γενικά είναι πιο ασφαλές να πραγματοποιείται εξατομικευμένη εκτίμηση και προτάσεις προσαρμοσμένες στις δικές σας ξεχωριστές ανάγκες, ωστόσο εδώ είναι μερικές γενικές συστάσεις που μπορεί να σας βοηθήσουν:
Μείωση της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων (33% μείωση, 1600-1800 kcal ανά μέρα), αποφυγή των διαιτών πολύ χαμηλής θερμιδικής πρόσληψης (<1500 kcal).
Υδατάνθρακες: πρέπει να είναι 35-45% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης, τουλάχιστον 175g/day, μοιρασμένα σε 3-5 ημερήσια γεύματα/ σνακ.
Μείωση των τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (άσπρο ψωμί, πατάτες, κέικ, μπισκότα, γλυκά, γλυκά φρούτα, γαλακτοκομικά με πρόσθετα γλυκαντικά κλπ).
Κατανάλωση τουλάχιστον 28 g φυτικών ινών ημερησίως.
Διατήρηση/απώλεια σωματικού βάρους (ανάλογα και με τον αρχικό ΔΜΣ).
Σωματική άσκηση: βελτιώνει τον γλυκαιμικό έλεγχο μέσω μείωσης της αντίστασης στην ινσουλίνη. Εξατομικευμένα προγράμματα άσκησης είναι πιο αποτελεσματικά, ωστόσο οι ακόλουθες είναι μερικές γενικές οδηγίες που συνήθως δίνονται:
Γρήγορο περπάτημα ή κινήσεις χεριών σε καθιστή θέση μετά από κάθε γεύμα.
Εάν αυτά δε βοηθήσουν από μόνα τους, τυπικά προσθέτουμε και φαρμακευτική θεραπεία, με την ινσουλίνη είναι το φάρμακο εκλογής. Καθώς υπάρχουν πολλά διαφορετικά σκευάσματα και μορφές, πρέπει να λαμβάνεται η γνώμη ενός ενδοκρινολόγου για το σχήμα χορήγησης αλλά και να συνεχίζεται η παρακολούθηση και για ένα διάστημα μετά τον τοκετό.
8. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΑΠΟ ΟΛΑ ΑΥΤΑ:
Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης είναι μία πολύ συχνή επιπλοκή της εγκυμοσύνης, η οποία μπορεί να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις εάν αφεθεί χωρίς κατάλληλη αντιμετώπιση. Ωστόσο, αυτές μπορεί να αποφευχθούν με κατάλληλη ενημέρωση, επαγρύπνηση, έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική αντιμετώπιση από έμπειρους ιατρούς. Δεν είναι ο τέλος του κόσμου, αλλά μόνο εάν του δώσετε τη σημασία που πρέπει και το αντιμετωπίσετε υπεύθυνα και αποτελεσματικά.
Εάν επιθυμείτε να λάβετε εξατομικευμένη ιατρική γνωμάτευση και συμβουλές για τη δικής σας συγκεκριμένη περίπτωση, επικοινωνήστε μαζί μας μέσω τηλεφώνου στο 2310 420020, email στοinfo@embryoclinic.eu ή φόρμας επικοινωνίας.
Η μητρότητα είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα στη ζωή πολλών γυναικών και το πιο βασικό για τη δημιουργία οικογένειας. Ωστόσο, πολλά ζευγάρια στις μέρες μας δυσκολεύονται να τεκνοποιήσουν παρά τις προσπάθειές τους. Σε αυτό το σύντομο άρθρο θα συζητήσουμε μερικές χρήσιμες συμβουλές για βελτίωση των πιθανοτήτων και τις περιπτώσεις στις οποίες χρειάζεται να αναζητήσετε τη βοήθεια μιας κλινικής γονιμότητας.
1. ΣΙΓΟΥΡΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ;
Παρόλο που η απάντηση φαίνεται προφανής, στην πραγματικότητα πολλά ζευγάρια πανικοβάλλονται χωρίς να υπάρχει κάποιος ουσιαστικός λόγος. Σύμφωνα με τον ιατρικό ορισμό, υπογονιμότητα διαγιγνώσκεται μετά από τουλάχιστον έναν χρόνο εντατικών προσπαθειών που δεν οδήγησαν σε εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των γόνιμων ημερών (βλ. και παρακάτω). Οπότε, ιδιαίτερα στη σύγχρονη, απαιτητική καθημερινότητα, είναι σημαντικό να πάρετε το χρόνο σας και να μην απογοητεύεστε εάν δεν προκύψει κατευθείαν εγκυμοσύνη και να κάνετε αρκετές εντατικές προσπάθειες πριν αναζητήσετε τη γνώμη ενός ειδικού.
2. ΣΩΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ – ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΤΕ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ
Είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλίσετε βέλτιστες συνθήκες για την επίτευξη κύησης. Έτσι συστήνεται η συνουσία να συμβαίνει κατά τις γόνιμες μέρες του κύκλου, δηλαδή στην ημέρα της ωορρηξίας, την προηγούμενη και την επόμενη, με έως και 5 μέρες πριν την ωορρηξία να θεωρείται γόνιμο διάστημα, όμως όχι στον ίδιο βαθμό. Στις γυναίκες με σταθερό εμμηνορυσιακό κύκλο, η ωορρηξία συμβαίνει 14 ημέρες πριν την έμμηνο ρύση, οπότε ημερολόγια εμμήνου ρύσεως ή εφαρμογές στο κινητό μπορούν να βοηθήσουν στον χρονικό συντονισμό. Εάν έχετε ασταθή κύκλο, ή έχετε αμφιβολίες στον προσδιορισμό της διάρκειας, υπάρχουν ειδικά τεστ ωορρηξίας ή μπορείτε να αναζητήσετε και καθοδήγηση από το γυναικολόγο σας.
Αναφορικά με τη συνουσία καθεαυτή, θα πρέπει να συμβαίνει κάθε 1-3 μέρες κατά τη διάρκεια των γόνιμων ημερών και θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εκσπερμάτιση εντός του κόλπου. Διαφορετικές στάσεις κατά τη διάρκεια, ή ανάπαυση μετά το πέρας δεν έχουν κάποια διαφορά στο αποτέλεσμα. Ορισμένα λιπαντικά έχει βρεθεί πως επηρεάζουν την κινητικότητα του σπέρματος και μειώνουν τις πιθανότητες, οπότε θα πρέπει να ελέγχονται προσεκτικά οι οδηγίες και οι παρενέργειες ή να μην χρησιμοποιούνται καθόλου τέτοια προϊόντα.
3. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ: ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
Χρόνια ιατρικής έρευνας έχουν αποδείξει τη συσχέτιση μεταξύ του άγχους και της κατάθλιψης με την υπογονιμότητα, με το 35-55% των γυναικών που αναζητούν τη βοήθεια κλινικών να πάσχουν από μία ή/και από τις δύο διαταραχές. Πολλές δραστηριότητες υπάρχουν που μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα, συγκεκριμένα διαδοχική μυϊκή χαλάρωση, τεχνικές χαλάρωσης μέσω αναπνοών, ασκήσεις γιόγκα, χόμπι και δραστηριότητες σε ανοιχτούς χώρους, ιδιαίτερα μαζί και με τον/την σύντροφο και, όσο κλισέ και να ακούγεται, να κάνετε θετικές σκέψεις, ίσως με τη βοήθεια κάποιου ημερολογίου θετικών εμπειριών. Να θυμάστε πως μερικές μέθοδοι μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματικές από άλλες και πως πρέπει να βρείτε αυτή που ταιριάζει σε εσάς, χωρίς να απογοητευτείτε και να τα παρατήσετε. Επίσης να θυμάστε πως σε ορισμένες δύσκολες περιπτώσεις δεν πρέπει να διστάσετε να αναζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού.
4. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΩΣΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΔΑΝΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ
Όπως και στην αντιμετώπιση κάθε άλλης παθολογίας, η συνεισφορά μας υγιεινής διατροφής είναι ύψιστης σημασίας, με διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, πουλερικά, ψάρια και με ελάχιστα κορεσμένα λίπη, κόκκινο κρέας και γλυκά έχει αποδειχτεί πως βελτιώνει σημαντικά τα ποσοστά γονιμότητας στις γυναίκες και την ποιότητα σπέρματος στους άνδρες. Συμπληρώματα διατροφής όπως κυρίως το φυλλικό οξύ (400-500 μg) και σε λιγότερο βαθμό τα ω3 λιπαρά οξέα, αντιοξειδωτικά, και η Βιταμίνη D, έχει αποδειχτεί πως επίσης επηρεάζουν θετικά τη γονιμότητα.
Το φυσιολογικό βάρος, συγκεκριμένα ένας Δείκτης Μάζας Σώματος μεταξύ 19 με 25 είναι επίσης σημαντικό, καθώς αποκλίσεις σε ακραίες τιμές, είτε ανεβασμένες είτε μειωμένες του φάσματος, μπορούν να οδηγήσουν σε διαταραχές της ωορρηξίας (ανωορρηξία), αστάθεια κύκλου, πτώση της ποιότητας των ωαρίων και της υποδεκτικότητας του ενδομητρίου, έτσι συνολικά σε μείωση του δυναμικού γονιμότητας. Ωστόσο, πρέπει να θυμάστε πως η επίτευξη του ιδανικού βάρους πρέπει να γίνει σταδιακά και πως σε ακραίες περιπτώσεις πρέπει να συμβουλευτείτε και διατροφολόγο.
5. ΚΟΨΤΕ ΤΙΣ ΚΑΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ
Οι συνήθεις ύποπτοι αλκοόλ και κάπνισμα επηρεάζουν και τη γονιμότητα. Η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να περιορίζεται σε 1-2 μονάδες για τις γυναίκες και 4 μονάδες για τους άνδρες ανά βδομάδα το πολύ, ιδανικά να διακοπεί εντελώς, καθώς επηρεάζει πολύ αρνητικά τη γονιμότητα, ιδιαίτερα στους άνδρες, προκαλώντας πτώση της ποσότητας και ποιότητας του σπέρματος. Το κάπνισμα συμβατικών αλλά και νεότερων προϊόντων καπνού έχει ομοίως αρνητικό αντίκτυπο, επηρεάζοντας και τα δύο φύλα. Η καφεΐνη επίσης φαίνεται να έχει μια μικρή επίδραση στη γονιμότητα, με ορισμένες μελέτες να προτείνουν τον περιορισμό της κατανάλωσης σε 1-2 φλιτζάνια ημερησίως.
6. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΧΡΟΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ
Αρκετές συχνές ενδοκρινικές ή μεταβολικές παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή οι θυρεοειδοπάθειες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα εάν δεν βρίσκονται υπό κατάλληλο φαρμακευτικό έλεγχο. Συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό και εξασφαλίστε πως η νόσος είναι υπό έλεγχο για βέλτιστες πιθανότητες γονιμότητας.
7. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙΤΕ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ
Γενικά, ένα νέο, υγιές ζευγάρι έχει 25-30% πιθανότητες να συλλάβει εντός των πρώτων μηνών των προσπαθειών και 80% εντός του πρώτου έτους. Εάν έχετε ακολουθήσει τις προαναφερθείσες συμβουλές γονιμότητας και ακόμη δεν είχατε επιτυχία, θα πρέπει να σκεφτείτε την αναζήτηση εξειδικευμένης βοήθειας γονιμότητας. Επίσης θα πρέπει να σκεφτείτε να κάνετε μία επίσκεψη σε κλινική γονιμότητας στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Όταν υπάρχει κάποιο γενετικό νόσημα στη δική σας ή στην οικογένεια του/της συντρόφου.
Όταν λαμβάνεται θεραπεία για χρόνιες ασθένειες, καθώς πολλά φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα και συχνά δεν υπάρχουν περιθώρια διακοπής ή αντικατάστασής τους.
Εάν είστε 35 χρονών ή περισσότερο και έχετε προσπαθήσει ανεπιτυχώς για 6 μήνες.
Εάν είστε 40 ετών ή άνω, συστήνεται άμεση επίσκεψη σε κλινική, καθώς δεν πρέπει να χάνεται πολύτιμος χρόνος πέρα από αυτήν την ηλικία.
Όταν βιώνετε κλινικά σημαντικά συμπτώματα σχετιζόμενα με υπογονιμότητα, όπως:
Στις γυναίκες: ασταθής έμμηνος ρύση ή πλήρης απουσία (αμηνόρροια), πόνο κατά τη συνουσία, βαριές και επώδυνες έμμηνες ρύσεις, αιμορραγία ανάμεσα στις ρύσεις, συμπτώματα ενδεικτικά ορμονικών ανωμαλιών (ακμή, υπερτρίχωση σε σώμα και πρόσωπο κλπ)
Στους άνδρες: πόνος ή διόγκωση όρχεων, στυτική δυσλειτουργία, απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας, διαταραχές εκσπερμάτισης κλπ
Εάν έχετε ατομικό ιστορικό αυτοάνοσων παθήσεων ή οικογενειακό ιστορικό πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας ή επαναλαμβανόμενων αποβολών.
Εάν εσείς ή ο/η σύντροφός σας έχετε υποβληθεί πρόσφατα σε χημειοθεραπεία ή σε ακτινοθεραπεία στην πύελο.
Συνολικά, είναι σημαντικό να θυμάστε πως 2 στα 10 ζευγάρια αντιμετωπίζουν δυσκολία να τεκνοποιήσουν και πως αυτό δε θα πρέπει να είναι πηγή ντροπής ή ενοχής. Υπάρχουν καταρτισμένοι επαγγελματίες που μπορούν να σας βοηθήσουν, όταν οι υπόλοιπες μέθοδοι δεν έχουν αποτέλεσμα.
Επικοινωνήστε μαζί μας μέσω τηλεφώνου, email ή συμπληρώνοντας τη φόρμα επικοινωνίας μας και γραφτείτε στο newsletter μας για εβδομαδιαία νέα σχετικά με τη γονιμότητα και την υγεία της γυναίκας γενικότερα.
Ένα νέο μωρό φέρνει χαρές αλλά και δυσκολίες σε μια οικογένεια. Υπάρχει ενθουσιασμός και συγχρόνως μια ανησυχία για το πώς θα αντιδράσουν τα μεγαλύτερα παιδιά σας στο νεογνό.
Προκύπτουν λοιπόν διάφορα ερωτήματα: Πώς να ανακοινώσουμε στα μεγαλύτερα παιδιά μας ότι πρόκειται να αποκτήσουν ένα αδερφάκι; Θα ζηλεύουν το νέο μωρό; Πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε να το αποδεχτούν;
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΗΛΙΚΙΑ ΑΝΤΙΔΡΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΦΙΞΗ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΜΩΡΟΥ.
Γνωρίζοντας τι να περιμένετε από κάθε ηλικιακή ομάδα μπορείτε να διαχειριστείτε καλύτερα τις αλλαγές που θα επέλθουν στην οικογένειάς σας.
Νήπιο – 1 έως 2 ετών Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία δεν αντιλαμβάνονται ακριβώς τι σημαίνει το να έχουν ένα νέο αδερφάκι. Ωστόσο φροντίστε το παιδί σας να σας ακούσει να μιλάτε για το νέο του αδερφάκι και να συναισθανθεί τον ενθουσιασμό σας. Ίσως να μην καταλάβει ακριβώς το γιατί, αλλά ο δικός σας ενθουσιασμός θα το συμπαρασύρει.
Έχετε γενικά υπόψιν ότι δεν θα μπορείτε κάθε φορά να ικανοποιείτε τις ανάγκες και των δύο παιδιών, και ιδιαίτερα όταν είστε μόνη ή μόνος. Αν νιώσετε ότι δυσκολεύεστε να ανταπεξέλθετε, στραφείτε στον/ στην σύντροφό σας, σε συγγενείς και φίλους για υποστήριξη και μια χείρα βοηθείας.
Ξεφυλλίστε εικονογραφημένα βιβλία σχετικά με την οικογένεια και ένα νέο μωρό και προσπαθήστε το παιδί σας να εξοικειωθεί με έννοιες όπως «αδερφή», «αδερφός» και «νέο αδερφάκι».
Όταν έρθει το νέο μωρό, προσπαθήστε να κάνετε κάτι ιδιαίτερο για το μεγαλύτερο παιδί σας. Καθησυχάστε το ότι εξακολουθείτε να το αγαπάτε. Μερικές ιδέες θα ήταν να του δώσετε ένα ξεχωριστό δωράκι, να πάτε μαζί κάπου όμορφα και ξεχωριστά μαζί να περάσει περισσότερο χρόνο μόνο με τον μπαμπά, τη γιαγιά ή κάποιο άλλο κοντινό ενήλικο πρόσωπο.
Προσχολική ηλικία – 2 έως 4 ετών
Σε αυτό το στάδιο, το παιδί εξακολουθεί να είναι προσκολλημένο σε εσάς και δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί το πώς να σας μοιράζετε με άλλους. Μπορεί επίσης να είναι ευαίσθητο στις αλλαγές και ενδεχομένως να νιώσει απειλή από την άφιξη ενός νέου μέλους στην οικογένεια. Παρακάτω θα βρείτε μερικές προτάσεις που θα μπορούσαν να διευκολύνουν το παιδί σας να προσαρμοστεί στο ρόλο του μεγάλου αδελφού ή της μεγάλης αδελφής:
Περιμένετε προτού μιλήσετε στο παιδί σας για το μωρό. Εξηγήστε του όταν ξεκινήσετε να αγοράζετε βρεφικά έπιπλα ή ρούχα ή αν αρχίσει να ρωτάει για την κοιλιά της μαμάς που μεγαλώνει. Ιδιαίτερα μπορούν να βοηθήσουν παιδικά εικονογραφημένα βιβλία, καθώς και μαθήματα εξοικείωσης με την απόκτηση αδελφού. Συζητήστε με το παιδί σας προτού μάθει για το μωρό από κάποιον άλλο.
Να είστε ειλικρινείς. Εξηγήστε ότι το μωράκι θα είναι γλυκό και χαριτωμένο, αλλά θα κλαίει και θα απαιτεί πολύ από τον χρόνο και την προσοχή σας. Επίσης, εξηγήστε στο μεγαλύτερο παιδί σας ότι θα χρειαστεί χρόνος μέχρι να μπορεί να παίξει με το αδερφάκι του. Καθησυχάστε το ότι θα το αγαπάτε το ίδιο με τώρα και μετά την γέννηση του μωρού.
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να συμμετέχει στην προετοιμασία. Αυτό θα βοηθήσει να ζηλεύει λιγότερο. Πάρτε το μαζί σας όταν ψωνίζετε για το μωρό και δείξτε του δικές του φωτογραφίες όταν ήταν μωρό. Αν χρησιμοποιήσετε κάποια από τα παλιά βρεφικά του αντικείμενα, αφήστε το να παίξει λίγο με αυτά προτού τα ετοιμάσετε για το νέο σας μωρό. Δώστε στο παιδί σας μια κούκλα ώστε να φροντίζει το δικό του «μωρό».
Προγραμματίστε τις μεγάλες αλλαγές στη ρουτίνα του παιδιού σας. Αν μπορείτε, ολοκληρώστε την εκπαίδευση τουαλέτας ή την μετάβαση από την κούνια στο κρεβάτι πριν την άφιξη του μωρού. Αν αυτό είναι αδύνατο, αναβάλλετέ τα μέχρι να τακτοποιηθεί το μωρό στο σπίτι. Ειδάλλως, ίσως το παιδί σας να μην καταφέρει να διαχειριστεί την απόκτηση νέων συνηθειών συγχρόνως με όλες τις αλλαγές που θα επιφέρει το νέο μέλος.
Αναμένετε να γίνουν βήματα προς τα πίσω. Μπορεί, για παράδειγμα, το παιδί σας ξαφνικά να έχει «ατυχήματα» κι ας έχει μάθει να χρησιμοποιεί την τουαλέτα. Μπορεί επίσης να θέλει να πιει από το μπιμπερό. Αυτή είναι η φυσιολογική προσπάθεια του παιδιού σας να εξασφαλίσει την αγάπη και την προσοχή σας. Αντί να του ζητάτε να συμπεριφερθεί ανάλογα με την ηλικία του, δώστε του όλη την προσοχή που χρειάζεται και επαινέστε το όταν ενεργεί πιο ώριμα.
Προετοιμάστε το παιδί σας για τη διαμονή σας στο νοσοκομείο. Ίσως να μπερδευτεί όσο θα λείπετε στο νοσοκομείο, γι’ αυτό εξηγήστε του ότι θα επιστρέψετε σε μερικές μέρες μαζί με το νέο μωρό.
Αφιερώστε χρόνο στο μεγαλύτερο παιδί σας. Διαβάστε του, παίξτε παιχνίδια, ακούστε μουσική ή απλά συζητήστε. Δείξτε του ότι τα αγαπάτε και ότι θέλετε να κάνετε πράγματα μαζί. Βοηθήστε το να νιώσει κομμάτι όσων συμβαίνουν, αφήνοντάς το λ.χ. να κουρνιάσει δίπλα σας όσο ταΐζετε το μωρό.
Ζητήστε τους συγγενείς και φίλους σας να αφιερώσουν χρόνο και στο μεγαλύτερο παιδί σας όταν σας επισκέπτονται. Αυτό θα το βοηθήσει να νιώσει ξεχωριστό και συμμέτοχο στο ενθουσιώδες κλίμα. Μπορούν επίσης να φέρουν και για εκείνο ένα δωράκι όταν φέρνουν δώρα για το μωρό.
Φροντίστε ο μπαμπάς να περνάει χρόνο με το μεγαλύτερο παιδί σας. Η άφιξη ενός νέου μέλους δίνει μια καλή ευκαιρία στον πατέρα να περάσει εποικοδομητικό χρόνο μόνος με τα μεγαλύτερα παιδιά.
Σχολική ηλικία – 5 ετών και άνω
Τα παιδιά άνω των 5 ετών συνήθως δεν αισθάνονται τόσο μεγάλη απειλή λόγω του νέου μωρού όσο τα μικρότερα παιδιά. Παρόλα αυτά μπορεί να δυσανασχετήσουν με την προσοχή που λαμβάνει το μωρό. Μπορείτε λοιπόν να κάνετε τα εξής για να προετοιμάσετε το παιδί σας:
Εξηγήστε στο παιδί σας με απλό και κατανοητό τρόπο τι συμβαίνει, τι σημαίνει να έχεις ένα νέο μωρό και ποιες αλλαγές θα επέλθουν – καλές και… λιγότερο καλές.
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να βοηθήσει στις προετοιμασίες. Μπορεί να τακτοποιήσει το δωμάτιο του μωρού, να διαλέξει τα βρεφικά ρούχα ή να αγοράσει πάνες.
Εφόσον είναι δυνατόν, αφήστε το μεγαλύτερο παιδί σας να έρθει στο νοσοκομείο σύντομα μετά τη γέννα, ώστε να νιώσει ότι ανήκει στην οικογένεια που μεγαλώνει.
Όταν φέρετε το μωρό στο σπίτι, επιτρέψτε στο μεγαλύτερο παιδί σας να έχει έναν ενεργό ρόλο στη φροντίδα του μωρού. Πείτε του ότι μπορεί να παίρνει αγκαλιά το μωρό, αφού πρώτα σας ρωτήσει. Επαινέστε το όταν είναι τρυφερό και στοργικό προς το μωρό.
Μην παραμελείτε τις ανάγκες και τις δραστηριότητες του παιδιού σας. Δείξτε του πόσο το αγαπάτε και προσπαθήστε να περνάτε χρόνο μόνη μαζί του κάθε μέρα. Είναι ένας τρόπος να του δείξετε πόσο ξεχωριστό είναι.