Η μητρότητα είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα στη ζωή πολλών γυναικών και το πιο βασικό για τη δημιουργία οικογένειας. Ωστόσο, πολλά ζευγάρια στις μέρες μας δυσκολεύονται να τεκνοποιήσουν παρά τις προσπάθειές τους. Σε αυτό το σύντομο άρθρο θα συζητήσουμε μερικές χρήσιμες συμβουλές για βελτίωση των πιθανοτήτων και τις περιπτώσεις στις οποίες χρειάζεται να αναζητήσετε τη βοήθεια μιας κλινικής γονιμότητας.
1. ΣΙΓΟΥΡΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ;
Παρόλο που η απάντηση φαίνεται προφανής, στην πραγματικότητα πολλά ζευγάρια πανικοβάλλονται χωρίς να υπάρχει κάποιος ουσιαστικός λόγος. Σύμφωνα με τον ιατρικό ορισμό, υπογονιμότητα διαγιγνώσκεται μετά από τουλάχιστον έναν χρόνο εντατικών προσπαθειών που δεν οδήγησαν σε εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των γόνιμων ημερών (βλ. και παρακάτω). Οπότε, ιδιαίτερα στη σύγχρονη, απαιτητική καθημερινότητα, είναι σημαντικό να πάρετε το χρόνο σας και να μην απογοητεύεστε εάν δεν προκύψει κατευθείαν εγκυμοσύνη και να κάνετε αρκετές εντατικές προσπάθειες πριν αναζητήσετε τη γνώμη ενός ειδικού.
2. ΣΩΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ – ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΤΕ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ
Είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλίσετε βέλτιστες συνθήκες για την επίτευξη κύησης. Έτσι συστήνεται η συνουσία να συμβαίνει κατά τις γόνιμες μέρες του κύκλου, δηλαδή στην ημέρα της ωορρηξίας, την προηγούμενη και την επόμενη, με έως και 5 μέρες πριν την ωορρηξία να θεωρείται γόνιμο διάστημα, όμως όχι στον ίδιο βαθμό. Στις γυναίκες με σταθερό εμμηνορυσιακό κύκλο, η ωορρηξία συμβαίνει 14 ημέρες πριν την έμμηνο ρύση, οπότε ημερολόγια εμμήνου ρύσεως ή εφαρμογές στο κινητό μπορούν να βοηθήσουν στον χρονικό συντονισμό. Εάν έχετε ασταθή κύκλο, ή έχετε αμφιβολίες στον προσδιορισμό της διάρκειας, υπάρχουν ειδικά τεστ ωορρηξίας ή μπορείτε να αναζητήσετε και καθοδήγηση από το γυναικολόγο σας.
Αναφορικά με τη συνουσία καθεαυτή, θα πρέπει να συμβαίνει κάθε 1-3 μέρες κατά τη διάρκεια των γόνιμων ημερών και θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εκσπερμάτιση εντός του κόλπου. Διαφορετικές στάσεις κατά τη διάρκεια, ή ανάπαυση μετά το πέρας δεν έχουν κάποια διαφορά στο αποτέλεσμα. Ορισμένα λιπαντικά έχει βρεθεί πως επηρεάζουν την κινητικότητα του σπέρματος και μειώνουν τις πιθανότητες, οπότε θα πρέπει να ελέγχονται προσεκτικά οι οδηγίες και οι παρενέργειες ή να μην χρησιμοποιούνται καθόλου τέτοια προϊόντα.
3. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ: ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
Χρόνια ιατρικής έρευνας έχουν αποδείξει τη συσχέτιση μεταξύ του άγχους και της κατάθλιψης με την υπογονιμότητα, με το 35-55% των γυναικών που αναζητούν τη βοήθεια κλινικών να πάσχουν από μία ή/και από τις δύο διαταραχές. Πολλές δραστηριότητες υπάρχουν που μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα, συγκεκριμένα διαδοχική μυϊκή χαλάρωση, τεχνικές χαλάρωσης μέσω αναπνοών, ασκήσεις γιόγκα, χόμπι και δραστηριότητες σε ανοιχτούς χώρους, ιδιαίτερα μαζί και με τον/την σύντροφο και, όσο κλισέ και να ακούγεται, να κάνετε θετικές σκέψεις, ίσως με τη βοήθεια κάποιου ημερολογίου θετικών εμπειριών. Να θυμάστε πως μερικές μέθοδοι μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματικές από άλλες και πως πρέπει να βρείτε αυτή που ταιριάζει σε εσάς, χωρίς να απογοητευτείτε και να τα παρατήσετε. Επίσης να θυμάστε πως σε ορισμένες δύσκολες περιπτώσεις δεν πρέπει να διστάσετε να αναζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού.
4. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΩΣΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΔΑΝΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ
Όπως και στην αντιμετώπιση κάθε άλλης παθολογίας, η συνεισφορά μας υγιεινής διατροφής είναι ύψιστης σημασίας, με διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, πουλερικά, ψάρια και με ελάχιστα κορεσμένα λίπη, κόκκινο κρέας και γλυκά έχει αποδειχτεί πως βελτιώνει σημαντικά τα ποσοστά γονιμότητας στις γυναίκες και την ποιότητα σπέρματος στους άνδρες. Συμπληρώματα διατροφής όπως κυρίως το φυλλικό οξύ (400-500 μg) και σε λιγότερο βαθμό τα ω3 λιπαρά οξέα, αντιοξειδωτικά, και η Βιταμίνη D, έχει αποδειχτεί πως επίσης επηρεάζουν θετικά τη γονιμότητα.
Το φυσιολογικό βάρος, συγκεκριμένα ένας Δείκτης Μάζας Σώματος μεταξύ 19 με 25 είναι επίσης σημαντικό, καθώς αποκλίσεις σε ακραίες τιμές, είτε ανεβασμένες είτε μειωμένες του φάσματος, μπορούν να οδηγήσουν σε διαταραχές της ωορρηξίας (ανωορρηξία), αστάθεια κύκλου, πτώση της ποιότητας των ωαρίων και της υποδεκτικότητας του ενδομητρίου, έτσι συνολικά σε μείωση του δυναμικού γονιμότητας. Ωστόσο, πρέπει να θυμάστε πως η επίτευξη του ιδανικού βάρους πρέπει να γίνει σταδιακά και πως σε ακραίες περιπτώσεις πρέπει να συμβουλευτείτε και διατροφολόγο.
5. ΚΟΨΤΕ ΤΙΣ ΚΑΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ
Οι συνήθεις ύποπτοι αλκοόλ και κάπνισμα επηρεάζουν και τη γονιμότητα. Η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να περιορίζεται σε 1-2 μονάδες για τις γυναίκες και 4 μονάδες για τους άνδρες ανά βδομάδα το πολύ, ιδανικά να διακοπεί εντελώς, καθώς επηρεάζει πολύ αρνητικά τη γονιμότητα, ιδιαίτερα στους άνδρες, προκαλώντας πτώση της ποσότητας και ποιότητας του σπέρματος. Το κάπνισμα συμβατικών αλλά και νεότερων προϊόντων καπνού έχει ομοίως αρνητικό αντίκτυπο, επηρεάζοντας και τα δύο φύλα. Η καφεΐνη επίσης φαίνεται να έχει μια μικρή επίδραση στη γονιμότητα, με ορισμένες μελέτες να προτείνουν τον περιορισμό της κατανάλωσης σε 1-2 φλιτζάνια ημερησίως.
6. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΧΡΟΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ
Αρκετές συχνές ενδοκρινικές ή μεταβολικές παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή οι θυρεοειδοπάθειες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα εάν δεν βρίσκονται υπό κατάλληλο φαρμακευτικό έλεγχο. Συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό και εξασφαλίστε πως η νόσος είναι υπό έλεγχο για βέλτιστες πιθανότητες γονιμότητας.
7. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙΤΕ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ
Γενικά, ένα νέο, υγιές ζευγάρι έχει 25-30% πιθανότητες να συλλάβει εντός των πρώτων μηνών των προσπαθειών και 80% εντός του πρώτου έτους. Εάν έχετε ακολουθήσει τις προαναφερθείσες συμβουλές γονιμότητας και ακόμη δεν είχατε επιτυχία, θα πρέπει να σκεφτείτε την αναζήτηση εξειδικευμένης βοήθειας γονιμότητας. Επίσης θα πρέπει να σκεφτείτε να κάνετε μία επίσκεψη σε κλινική γονιμότητας στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Όταν υπάρχει κάποιο γενετικό νόσημα στη δική σας ή στην οικογένεια του/της συντρόφου.
- Όταν λαμβάνεται θεραπεία για χρόνιες ασθένειες, καθώς πολλά φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα και συχνά δεν υπάρχουν περιθώρια διακοπής ή αντικατάστασής τους.
- Εάν είστε 35 χρονών ή περισσότερο και έχετε προσπαθήσει ανεπιτυχώς για 6 μήνες.
- Εάν είστε 40 ετών ή άνω, συστήνεται άμεση επίσκεψη σε κλινική, καθώς δεν πρέπει να χάνεται πολύτιμος χρόνος πέρα από αυτήν την ηλικία.
- Όταν βιώνετε κλινικά σημαντικά συμπτώματα σχετιζόμενα με υπογονιμότητα, όπως:
- Στις γυναίκες: ασταθής έμμηνος ρύση ή πλήρης απουσία (αμηνόρροια), πόνο κατά τη συνουσία, βαριές και επώδυνες έμμηνες ρύσεις, αιμορραγία ανάμεσα στις ρύσεις, συμπτώματα ενδεικτικά ορμονικών ανωμαλιών (ακμή, υπερτρίχωση σε σώμα και πρόσωπο κλπ)
- Στους άνδρες: πόνος ή διόγκωση όρχεων, στυτική δυσλειτουργία, απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας, διαταραχές εκσπερμάτισης κλπ
- Εάν έχετε ατομικό ιστορικό αυτοάνοσων παθήσεων ή οικογενειακό ιστορικό πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας ή επαναλαμβανόμενων αποβολών.
- Εάν εσείς ή ο/η σύντροφός σας έχετε υποβληθεί πρόσφατα σε χημειοθεραπεία ή σε ακτινοθεραπεία στην πύελο.
Συνολικά, είναι σημαντικό να θυμάστε πως 2 στα 10 ζευγάρια αντιμετωπίζουν δυσκολία να τεκνοποιήσουν και πως αυτό δε θα πρέπει να είναι πηγή ντροπής ή ενοχής. Υπάρχουν καταρτισμένοι επαγγελματίες που μπορούν να σας βοηθήσουν, όταν οι υπόλοιπες μέθοδοι δεν έχουν αποτέλεσμα.
Επικοινωνήστε μαζί μας μέσω τηλεφώνου, email ή συμπληρώνοντας τη φόρμα επικοινωνίας μας και γραφτείτε στο newsletter μας για εβδομαδιαία νέα σχετικά με τη γονιμότητα και την υγεία της γυναίκας γενικότερα.
